Jeszcze kilka lat temu kobiety nie zdawały sobie sprawy, że picie alkoholu w ciąży może być  szkodliwe dla płodu. Wręcz przeciwnie - panowało przekonanie, że kieliszek wina do obiadu jest nawet wskazany, zwłaszcza przy częstej u ciężarnych anemii. Dzisiaj wiadomo, że alkohol, nawet w małych ilościach, jest w ciąży surowo zabroniony. Informują nas o tym lekarze, czytamy o tym w prasie i na billboardach kampanii społecznych. Skąd ta zmiana? Czy alkohol nagle zaczął szkodzić płodom? Nie. Szkodził zawsze. Po prostu dopiero niedawno naukowcy odkryli jego związek z licznymi ciążowymi powikłaniami oraz wadami u płodu.

Dlaczego nie wolno ani kropelki?

Nie każdy chyba zdaje sobie sprawę, że wszystko, co zje i wypije ciężarna trafi przez pępowinę do organizmu dziecka. Łożysko nie jest żadną  barierą. Alkohol przedostaje się przez nie i trafia do krwioobiegu płodu - po niespełna godzinie stężenie alkoholu we krwi dziecka jest takie samo, jak we krwi jego matki! Nie ma żadnej „bezpiecznej" ilości alkoholu, którą może wypić kobieta w ciąży, gdyż nawet najmniejsza jego ilość szkodzi dziecku.

Czym grozi picie w ciąży?

Najniebezpieczniejszy etap ciąży to pierwszy trymestr. To, czy ciążą się utrzyma zależy od wielu czynników, a pojenie płodu napojami wyskokowymi z pewnością w tym nie pomoże. Wręcz przeciwnie - alkohol to częsta przyczyna poronień. Jeśli do tego szczęśliwie nie dojdzie, lekkomyślna (delikatnie mówiąc) pijąca mama funduje swojemu dziecku cały szereg chorób, zaburzeń, a nawet deformacji ciała i twarzy!

Picie w I. trymestrze ciąży poza poronieniem może spowodować:

• Uszkodzenie mózgu dziecka
• Słabszy rozwój płodu
• Groźne schorzenia serca, nerek, wątroby i innych ważnych narządów
• Deformacje twarzy dziecka

Zagrożenia podczas II. trymestru to przede wszystkim:

• Wolniejszy i niepełny rozwój mózgu dziecka
• Uszkodzenia skóry, kości, zębów, mięśni, gruczołów
• Nadal możliwe są poronienia
• Podczas III. Trymestru alkohol może spowodować:
• Przedwczesny poród
• Wolniejszy i niepełny rozwój płuc i mózgu
• Zaburzenia wzrostu, wzroku i słuchu dziecka

Co to jest FAS?

FAS, ang. Fetal Alcohol Syndrome, to skrót oznaczający Zespół Alkoholowy Płodu. FAS to zbiór zaburzeń fizycznych i umysłowych, dysfunkcji mózgu, anomalii rozwojowych i szeroko pojętych nieprawidłowości pojawiających się u dziecka, którego matka spożywała alkohol w czasie ciąży.

Zależnie od ilości przyswojonego jeszcze w łonie matki alkoholu oraz odporności organizmu i innych cech osobniczych, dzieci bywają obciążone zespołem FAS w różnym stopniu. Objawy nie muszą być zauważalne zaraz po porodzie, a nawet przez pierwsze miesiące i lata życia dziecka. Czasami dopiero w szkole okazuje się, że dziecko ma wielkie problemy przystosowawcze, nie umie odnaleźć się w grupie rówieśników, ma kłopoty z nauką, zapamiętywaniem, ogólnym funkcjonowaniem w społeczeństwie. Do tego czasu rodzice na ogół zdążą już zapomnieć, jak nieodpowiedzialnie zachowywali się w czasie ciąży i problemów dziecka nie skojarzą z pitym wówczas alkoholem.

Niestety, problemy tego typu to nie jedyny skutek picia w czasie ciąży. U dzieci z FAS mogą wystąpić następujące schorzenia:

• Zbyt niska waga urodzeniowa, anomalie wzrostowe w późniejszym wieku, zaburzenia rozwojowe
• Małogłowie
• Wady i schorzenia oczu i wzroku: zbyt małe i zbyt szeroko rozstawione oczy, skrócone szpary powiekowe lun opadające powieki, krótkowzroczność, zez
• Deformacje twarzy, takie jak słabo rozwinięta szczęka, spłaszczona twarz, zbyt krótki zadarty nos, zbyt wąskie czoło, zbyt duże i nieprawidłowo ukształtowane małżowiny uszne, deformacje warg i okolic (np. brak rynienki podnosowej)
• Szczątkowe paznokcie u rąk i nóg
• Bardzo krótka szyja
• Zaburzenia słuchu
• Anomalie stawów i kości
• Choroby serca, nerek i innych narządów wewnętrznych
• Uszkodzenia mózgu
• Słaba koordynacja wzrokowo-ruchowa
• Zaburzenia psychiczne i emocjonalne (np. zbytnia impulsywność, drażliwość, skłonność do depresji, niska samoocena)
• W późniejszym wieku, już w dorosłym życiu, osoby z FAS mogą mieć problemy z życiem seksualnym oraz ogólnym funkcjonowaniem w społeczeństwie. Osoby z FAS mają z reguły niższe IQ od swoich rówieśników.
• FAS jest nieuleczalny, jego konsekwencje dziecko ponosi przez całe życie.